Đã bao giờ trên con đường đang đi, bạn dừng chân ngoảnh lại và nhìn vào nó để thấy một con đường dài thăm thẳm cuối chiều mùa đông heo hút gió.

Đã bao giờ bạn tự hỏi trên con đường ấy, sau từng bước chân ấy điều gì đã từng nâng bước tiếp sức để bạn có thể vững bước đi xa. Đã bao giờ bạn dò dẫm không biết đi đâu về đâu giữa đêm tối ở một phương trời xa lạ, rồi bật khóc khi chợt nhận ra đường đang ở dưới chân mình.

      Đã xa lâu rồi cái thời ông cha chúng ta phải đi trên con đường đầy hố bom hố đạn. Đã không còn cái thời mà anh chị chúng ta đầu đội mũ rơm, đi chân đất đến trường bình dân học vụ đêm đêm. Đã qua rồi những con đường nồng nặc mùi thuốc súng và khói bom. Và dù bom đạn có lấp đường lấp lối đất nước ta đã đứng lên làm biết bao nhiêu cuộc cách mạng từ máu và nước mắt để chiến thắng kẻ thù. Rồi tiếp đó là những cuộc cách mạng văn hóa, cách mạng xanh kiến thiết xây dựng Tổ Quốc, để cho chúng ta có ngày hôm nay ấm no tươi sáng. Không ai là không biết rằng ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay. Và cũng nhờ bao bàn tay chai sạn ấy mà đất nước ta đã mở sang trang mới. Cho bao em thơ yên giấc ngủ ngon, cây lúa reo vui trên cánh đồng năm tấn... Để rồi cũng từ ấy con đường em đi có hàng phượng vĩ đỏ tươi dưới nắng vàng hoe, tiếng cười ríu rít bóng cây ngà che.

      Có  người nói rằng lối mòn ở dưới chân ta đi mãi...đi mãi sẽ thành đường. Đúng vậy. Từ con đường làng đơn sơ mộc mạc mỗi khi mùa về trải đầy rơm rạ, thóc lúa. Đến những con đường mà ta phải vượt qua bao núi bao khe, qua bao nương rẫy, qua bao nhiêu rừng gian nan vất vả. Con đường này đã lập nên bao chiến công hào hùng của cha anh ta một thưở. Để bây giờ khi bồi hồi nhớ lại ta không khỏi xúc động nghẹn ngào trước một cái tên. Ôi, Trường Sơn...Trường Sơn! Con đường của bom rơi đạn lạc, con đường thật lắm chông gai, con đường cả nước chung vai. Còn biết bao nhiêu con đường nữa. Con đường đất đỏ bazan quyện hơi ấm tình người càng thêm thắm đỏ của những nương chè vừa nồng vừa chát, những đồi cà phê nở hoa trắng muốt giữa tháng ba Tây Nguyên. Dưới hàng phi lao rì rào quanh năm không nghỉ là con đường xào xạc tiếng ve. Con đường nước nổi chở đầy ắp những thành quả lao động của người dân lao động với những phiên chợ trái cây miền Tây ngọt ngào đỏ mọng, lênh đênh miền sông nước. Mới đây thôi người ta còn đang sôi nổi tranh luận về một con đường mà không ít người đi du học đã lựa chọn. Đó là con đường kiến thiết quê hương nhưng không nhất định là cứ phải về làm việc tại quê hương. Và kể làm sao hết những con đường…

      Con đường mà bé vừa đi vừa khóc là con đường ngày đầu tiên đi học. Con đường đầy ắp nắng mặt trời là con đường thắp sáng tương lai. Con đường ngập tràn bóng bằng lăng và phượng vĩ là con đường tuổi học trò. Con đường lung linh sắc cầu vồng là con đường vừa mưa vừa nắng. Vượt qua sóng to gió lớn để vươn lên là con đường đi tìm sự bình yên. Con đường mà hành trang là kiến thức và sách vở chính là con đường vượt vũ môn của bạn. Con đường có nhiều đỉnh núi gồ ghề là con đường dẫn đến vinh quang. Con đường mà từ trong gian khó con người ta vẫn đoàn kết gắn bó luôn có nhau là con đường tìm về hạnh phúc. Con đường có cây đa bến nước là con đường để cho bạn dừng chân. Dừng chân để ngắm nhìn và thấy rằng nơi em bắt đầu là nơi anh đi qua. Để suy nghĩ và nhận ra rằng có những kẽ tay trên những bàn tay là để cho những bàn tay ấy có thể nắm chặt vào nhau cùng lấp đầy khoảng trống. Để chiêm nghiệm và nhắc nhở nhau rằng ai đang sống hôm nay hãy đừng quên hôm qua. Để nhắm mắt lại mà ước rằng nếu cuộc sống tặng ta một cú đá, xin hãy cứ đá ta về phía trước. Để nghỉ ngơi bên chiếc bàn tròn và hiểu rằng tất cả những ai ngồi xung quanh nó cũng đều quan trọng như ai...

      Hôm nay nhìn về Việt Nam, khi cả nước đang rộn ràng chuẩn bị đón một năm mới vàng tươi sắc nắng. Hoa cúc nở vàng khắp các lối đi để cho em lại thấy xung quanh mình là những con đường mang màu nắng, ấm áp bàn chân đến lạ kì. Con đường ấy em đi, khi ngoảnh lại nhìn thấy cha thấy mẹ, thấy những người thân yêu đang ngày đêm chờ đợi đón em về. Thấy những lời động viên của thầy cô và bè bạn, mong cho em đủ lông đủ cánh để đi đến nơi về đến chốn. Đi đi em, can đảm bước chân đi. Đi đi em cho chân cứng đá mềm để sau này trở về lại với quê hương.

      Hôm nay nhìn về Việt Nam, cũng là khi cả nước đang giang tay hội nhập. Hội nhập để vươn xa, hội nhập để khẳng định mình. Cho em được hòa mình vào dòng người ngược xuôi cuồn cuộn chảy. Hòa nhập nhưng không hòa tan. Hòa nhập để yêu thương, hòa nhập để nhớ về... Nơi quê hương ấy có những dòng sông không ngừng chảy, có cánh buồm cha bạc trắng đã buông neo. Có cả những lối mòn mang màu nắng, những triền sông hanh hao bàng bạc khói lam chiều. Em chợt nhận ra rằng con đường đưa em về nơi quê hương ấy được bắt đầu bằng con đường xưa em đi...

Nguyễn Thúy Hạnh.